“Verbeter de wereld, begin bij jezelf”

“Verbeter de wereld, begin bij jezelf”

Wat is jouw persoonlijk verhaal?

Ik groeide op als oudste van drie zussen in een oer-Hollands gezin. Mijn ouders behoorden tot de naoorlogse generatie: mijn vader ging naar de technische school en later naar de avondschool om hoofd elektrotechniek te worden bij een textielbedrijf. Mijn moeder was huisvrouw. Ze hadden allebei niet de kans om te studeren en daarom zeiden ze tegen ons meisjes: ‘We willen dat je alle kansen krijgt om je talenten te ontwikkelen, zodat je je eigen lot kunt bepalen.’ Ze moedigden ons aan om te studeren en te blijven leren.

Toen ik jong was, verlangde ik ernaar andere landen en culturen te ontdekken en wilde ik stewardess worden. Later, toen ik op de middelbare school een richting moest kiezen, raadde mijn vader me aan om vakken te kiezen die me keuzes zouden geven. Dus koos ik zowel talen als bètavakken. Na het afronden van de middelbare school ging ik naar de Universiteit Twente om chemische technologie te studeren en daarna deed ik een PhD in toegepaste organische chemie. Het combineerde twee dingen waar ik van hield: leren over wetenschap en het toepassen ervan om echte problemen op te lossen.

Dat werd het thema van mijn professionele leven. Na mijn PhD heb ik de volgende 30 jaar gewerkt aan materiaalinnovatie. Ik ben begonnen als technisch specialist en heb me ontwikkeld tot projectleider bij Shell Global Solutions. In 2000 ging ik naar DSM en klom op naar verschillende managementfuncties, waaronder RT&D-manager, manager global application development en afdelingsmanager binnen het DSM Material Science Center (90+ mensen).

Gedurende mijn hele professionele leven ben ik op een continue reis van leren en groeien geweest – ik heb altijd geprobeerd mezelf beter te leren kennen en te leren van mijn keuzes en ervaringen. Mijn zakelijke carrière kwam in 2022 tot een einde vanwege het afstoten van de materialenactiviteiten bij DSM. Nu doe ik wat ik het liefste doe: mijn ervaring en wijsheid gebruiken om anderen te helpen hun talenten te vinden, hun carrière op te bouwen en hun leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen. Sinds kort ben ik mijn eigen coachingsbedrijf gestart: WiNcoaching.

Deel de belangrijke uitdagingen of doorbraken in je carrière die hebben geleid tot waar je nu bent

Vraag advies bij twijfel
In mijn eerste jaar aan de Universiteit Twente had ik het moeilijk: de vakken die we bestudeerden waren erg abstract en ik miste de toegepaste aanpak. Ik was de enige vrouw in mijn groep en ik vroeg de mannen of zij hetzelfde ervoeren. Ze zeiden allemaal ‘nee’ en handelden heel zelfverzekerd. Op een gegeven moment dacht ik dat het aan mij lag en ben ik met de decaan gaan praten: ‘Ik denk dat ik de verkeerde keuze heb gemaakt.’ Hij was heel bemoedigend en zei: ‘Ga dit eerste jaar maar door, je doet prima en je zult zien dat het daarna allemaal verandert.’ Ik ging door en slaagde als een van de weinigen voor alle examens. En inderdaad, ik heb zoveel meer genoten van de volgende jaren.

Ik kwam uit een gemengde omgeving van mannen en vrouwen en ging naar een door mannen gedomineerde omgeving. Ik moest hun taal en gedrag leren, dus ik realiseerde me niet dat de mannen zich gewoon anders gedroegen om hun onzekerheid te verdoezelen. Dat leerde me hoe belangrijk het was om na te denken over wat ik meemaakte, anderen te proberen te begrijpen en advies in te winnen bij meer ervaren mensen die het grotere geheel begrijpen.

Controleer je aannames
Aan het einde van mijn PhD begon ik te solliciteren. Ik wilde niet bij Shell solliciteren omdat ik aannam dat het een heel traditionele, hiërarchische werkplek was. Mijn professor moedigde me aan om in ieder geval eens te gaan praten. Ik deed daar een sollicitatiegesprek en kwam er eigenlijk achter dat het een hele mooie plek was om te werken, met veel vrijheid. Ik accepteerde hun aanbod en werkte daar 5 ½ jaar. Er heerste een geweldige werkcultuur en ik kreeg veel kansen om mezelf professioneel te ontwikkelen.

Hieruit leerde ik hoe belangrijk het is om je aannames te checken. Je weet nooit hoe iets echt is totdat je het gaat ontdekken.

Ga uit je comfortzone
Voordat ik aan mijn baan bij Shell begon, besloot ik een postdoc te doen op Vancouver Island, Canada. Ik wilde heel graag in een andere cultuur leven en werken. Werken in het buitenland was een uitdagende maar waardevolle ervaring. Het heeft me veel energie gekost om mijn weg te vinden in een nieuwe cultuur en nieuwe vrienden te maken, maar het was het uiteindelijk allemaal waard. Ik maakte vrienden voor het leven, leerde op een andere manier naar mijn thuisland kijken en werd verliefd op de natuur en cultuur van Vancouver Island. Het gaf me ook het vertrouwen dat, wat er ook verandert in het leven, ik mijn weg zal vinden.

Bij DSM had ik weer een ervaring waarbij ik uit mijn comfortzone stapte toen mijn manager me vroeg om te solliciteren naar een managementfunctie. Ik zei iets dat ik ben gaan herkennen als typisch vrouwelijk: ‘Ik ben er niet klaar voor. Ik voldoe niet aan alle eisen.’ Mijn manager zei: ‘Er hebben al drie mannen naar deze functie gevraagd, maar ik wil jou heel graag.’ Ik moest mezelf uitdagen. ‘Doe ik mezelf te kort? Ben ik gewoon bang?’ Ik besloot de baan aan te nemen en vond het geweldig. Die ervaring heeft me geleerd om zelfverzekerder te zijn.

Beide ervaringen hebben me geleerd dat het belangrijk is om iets anders te proberen en uit je comfortzone te gaan. Je ontdekt zoveel dat je nog niet wist over jezelf en dat laat je groeien.

Volg je hart
Na 5 ½ jaar bij Shell te hebben gewerkt waar ik het heel erg naar mijn zin had, besloot Shell haar materiaalactiviteiten af te stoten. Ik was erg teleurgesteld omdat ik net een huis had gekocht en een lange carrière bij Shell verwachtte. Deze verandering dwong me echt om mijn prioriteiten te stellen. Ik besloot Shell te verlaten omdat ik in materiaalinnovatie wilde blijven werken. Het was voor mij belangrijk om een functie te vinden waar ik een meer langetermijnperspectief zou hebben en mezelf persoonlijk en professioneel kon blijven ontwikkelen. DSM bood me die mogelijkheid, maar het betekende wel dat ik van de regio Amsterdam naar Limburg moest verhuizen. Privé was dat niet evident; we moesten een aantal onconventionele keuzes maken om het allemaal te laten lukken. Omdat het voor mij duidelijk was waar mijn prioriteiten lagen, twijfelde ik er niet aan dat dit de juiste weg was.

Ik leerde mijn hart te volgen. Soms moet je moedige, onorthodoxe keuzes maken om gelukkig te zijn. Veel mensen kunnen of willen dat niet.

Begrijp je sterke punten
Eén van mijn meest uitdagende periodes was toen ik voor een manager werkte die wilde dat ik min of meer een kopie van hem zou zijn. In elk functioneringsgesprek zei hij: ‘Je bent heel goed met mensen, maar ik zou graag zien dat je meer strategisch bent.’ Ik vroeg hem om mij mijn talenten te laten gebruiken om mensen te ontwikkelen. Ik wist dat dat mijn kracht was, en het leek me duidelijk dat hij zich kon concentreren op de strategie, terwijl ik me kon richten op het ontwikkelen van mensen. Maar hij bleef proberen me in zijn mal te laten passen. Uiteindelijk besloot ik verder te gaan omdat ik voelde dat ik in een hoek werd gezet en eruit wilde.

Ik verliet die functie en werkte daarna bij een vrouwelijke manager die me alle vrijheid gaf om mezelf te ontwikkelen. Dat was zo’n openbaring. Het was de mooiste periode uit mijn loopbaan, toen ik professioneel echt opbloeide. Mijn manager was visionair. Ik was goed in het vertalen van de strategie en het implementeren daarvan in de organisatie. We waardeerden elkaar en gebruikten onze verschillende talenten effectief. We hebben uitstekend samengewerkt en veel bereikt.

Definieer je Gouden Driehoek
Ik geloof dat je een richting of rode draad in je leven moet hebben. Je hoeft geen specifieke baan in gedachten te hebben. In plaats daarvan kun je elementen definiëren waarnaar je op zoek bent in een baan. Dat is wat ik deed en ik noem het mijn Gouden Driehoek. Voor mij is het:

• Werken met mensen uit verschillende culturen in multinationale, wereldwijde teams.
• Werken in toegepaste innovatie: de wens van de klant vertalen naar een betekenisvol product.
• Mensen verbinden en talentvolle professionals helpen zichzelf te ontwikkelen.

Leren van gedrag dat je tegenhoudt

In onze interviews praten we graag over ’12 gedragingen die je tegenhouden’ – die zijn onderzocht en gepubliceerd in het boek ‘How Women Rise’ van Sally Helgesen en Marshall Goldsmith. We vroegen Wilma of ze zich kon identificeren met een van deze 12 gedragingen die vrouwen ervan weerhouden vooruit te komen in hun carrière.

Verwachten dat anderen je bijdragen spontaan opmerken en belonen
Ik dacht altijd, als ik mijn best doe, zien andere mensen dat wel. Maar zo werkt het niet. Je moet aan stakeholdermanagement doen en ze laten zien wat jij en je team hebben gedaan. Ik had een directeur die zei: ‘Waarom kom je niet vaker naar me toe?’ Ik zei hem dat ik hem niet wilde lastigvallen, want hij had het erg druk. Zijn antwoord was: ‘Laat mij beslissen of ik tijd voor je heb. Elke keer dat je naar me toe komt met een voorstel, heb je meer buy-in van mij. Ik heb met je meegedacht, dus ik heb dan het gevoel dat het deels mijn idee is. Als je vaker komt, blijf je voor mij top of mind. Als er zich dan een kans voordoet, is de kans groter dat ik eerst aan jou denk.’ Dit was zo verhelderend en waardevol; iets wat ik me als wetenschapper nooit had gerealiseerd.

Er niet in slagen om vanaf de eerste dag bondgenoten in te schakelen
In de worsteling met mijn manager dacht ik dat ik een grote meid moest zijn en de situatie zelf moest aanpakken. Ik had veel eerder met mijn collega’s moeten praten en bondgenoten moeten vormen. Uiteindelijk heb ik contact opgenomen met de rest van het managementteam en begrepen dat ze zeer vergelijkbare problemen hadden. Dit was een opluchting om te horen en het hielp ons ook om de situatie samen aan te pakken.

Perfectie val
In het begin kun je jezelf eindeloos bezig houden met het perfectioneren van presentaties en andere taken. Maar naarmate je meer ervaring opdoet, realiseer je je dat 80% vaak goed genoeg is. Als je eenmaal ervaring hebt opgebouwd, meer op jezelf vertrouwt en durft los te laten, zal je zelfvertrouwen toenemen.

Neiging om te behagen
Het kost je veel tijd en energie en je kunt het nu eenmaal niet iedereen altijd naar de zin maken. Doe wat volgens jou het juiste is en als anderen het niet leuk vinden, accepteer het dan en ga verder.

Als je jezelf in een moeilijke situatie bevindt, wat is dan je go-to-vaardigheid?
Als ik een moeilijke situatie heb, doe ik een stap terug en kijk ik naar het grotere geheel. Waarom doen we wat we doen? Ik vraag advies en steun aan mijn ‘inner circle’ en mijn collega’s. Ik ben een onafhankelijke denker, maar zoals iedereen heb ik ook blinde vlekken. Het helpt me om te reflecteren met mensen die ik vertrouw en waardeer.

Denk je dat personal branding belangrijk is voor professionele vrouwen?
Als je jezelf serieus neemt, moet je de tijd nemen om te ontdekken waar je voor staat, je talenten, je drijfveren, wat je energie geeft, wat je energie opslokt. Maak dat voor jezelf duidelijk. Veel vrouwen maken daar geen prioriteit van of nemen daar niet de tijd voor, wat heel jammer is.

Voor jezelf opkomen. Veel vrouwen zijn te lang te bescheiden over hun capaciteiten en prestaties. Als je weet wat je nodig hebt en wilt, definieer dan een richting en onderneem actie. Ga voor jezelf na, waarom werk je? Voor mij is dat het sociale aspect, de voldoening die ik voel als ik iets heb bereikt, zoals mensen helpen zichzelf te ontwikkelen en succesvoller te worden.

Welk advies zou je geven aan andere professionele vrouwen die willen schitteren in hun carrière?
Zorg dat je weet wie je bent en waar je voor staat. Als je dat weet, maak je de beste keuzes voor jezelf. Blijf leren, er valt zoveel te ontdekken. Zoek een maatje, bondgenoot, mentor of rolmodel. Deel, steun en vind inspiratie. Durf uit je comfortzone te stappen en iets anders te proberen, je leert er zoveel van. En last but not least, controleer je aannames en beperkende overtuigingen, die hebben we allemaal en ze belemmeren ons vaak zonder dat we het in de gaten hebben.

Al die jaren heb ik geprobeerd naar mezelf te kijken, te leren van mijn keuzes en te leren van wat ik heb gedaan. Als persoon en als professional geloof ik dat je een continue reis van leren en groeien doormaakt. Zo word je het beste in wat je doet.

Meer weten over Wilma?
Ga naar https://www.linkedin.com/in/wilma-nijenhuis-06a9697/
Of neem contact op via: Wilma@wincoaching.nl